Kahire’de düzenlenen Arap ülkelerinin olağanüstü zirvesinde konuşan Guterres, Arap ülkelerinin Gazze’nin yeniden inşasına yönelik destek çabalarını memnuniyetle karşıladı. Ancak, yeniden inşa sürecinin uluslararası hukuka saygılı ve yeni şiddet döngülerinin önüne geçecek ilkeler doğrultusunda yürütülmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Gazze’deki iyileşmenin gerçek temeli beton ve çelikten daha fazlası olacaktır,” diyen Guterres, “Bu temel, onur, kendi kaderini tayin hakkı ve güvenlik üzerine inşa edilmelidir. Bu, uluslararası hukukun temel ilkelerine bağlı kalmak, her türlü etnik temizliği reddetmek ve siyasi bir çözüm oluşturmak anlamına gelir,” şeklinde konuştu.
Siyasi Çerçeve Hayati Önem Taşıyor
Guterres, yeniden inşa çabalarının daha geniş siyasi bağlamdan ayrı düşünülemeyeceğini vurguladı. “Mevcut krizi sona erdirmek yeterli değil. Gazze’nin iyileşmesi, yeniden inşası ve kalıcı istikrarı için zemin hazırlayacak net bir siyasi çerçeveye ihtiyacımız var,” dedi.
İsrail’in güvenlik endişelerini anladığını belirten Guterres, Gazze’de uzun süreli bir İsrail askeri varlığının olmaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Eşi Görülmemiş Yıkım
Gazze’deki çatışmaların eşi görülmemiş bir yıkıma yol açtığını hatırlatan Guterres, yaklaşık 51 milyon ton molozun biriktiğini ve yaklaşık 360 kilometrekarelik alanda evlerin yüzde 60’ından fazlasının ve yolların yüzde 65’inin yıkıldığını belirtti. BM’nin yeni hasar tespit raporuna göre, bu durum yeniden inşa sürecini karmaşık hale getiriyor.
BM, Filistinli yetkililer ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içinde, molozların güvenli bir şekilde nasıl temizleneceği konusunda çalışmalar yürütüyor. BM ekipleri, Musul, Halep ve Lazkiye gibi savaşın harap ettiği diğer bölgelerdeki deneyimlerden yararlanıyor.
BM kuruluşları ve Dünya Bankası gibi ortaklar, Gazze’nin kurtarılması ve yeniden inşası için yaklaşık 53 milyar dolara ihtiyaç duyulacağını tahmin ediyor.
Ateşkesin Devamlılığı Şart
Guterres, insani koşulların hala vahim olduğu Gazze’de, düşmanlıkların yeniden başlamasının milyonlarca insanı daha da acıya sürükleyeceği ve bölgeyi istikrarsızlaştıracağı uyarısında bulundu.
“Ne pahasına olursa olsun düşmanlıkların yeniden başlamasından kaçınmalıyız,” diyen Guterres, taraflara ateşkes ve rehine anlaşmalarına tam olarak uymaları ve müzakerelere derhal yeniden başlamaları çağrısında bulundu. Ayrıca, tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması gerektiğini ve Filistinli tutukluların da anlaşma şartlarına uygun olarak serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.
Engelsiz Yardım Çağrısı
Genel Sekreter, Gazze’de yardıma muhtaç sivillere yönelik insani yardımın hayati önem taşıdığını belirterek, yardımların ulaştırılmasının önündeki tüm engellerin kaldırılması çağrısında bulundu. “İnsani yardım pazarlık konusu olamaz. Engelsiz bir şekilde akmalıdır,” dedi ve bağışçı ülkeleri de yeterli fon sağlamaya çağırdı.
BM personelinin ve diğer insani yardım çalışanlarının zor koşullar altında yürüttüğü çalışmaları takdir eden Guterres, BM Yardım ve Çalışma Ajansı UNRWA’ya mali destek de dahil olmak üzere acil ve tam destek çağrısında bulundu.
Batı Şeria’da Tırmanış Endişesi
Gazze’nin ötesinde, Batı Şeria’da artan şiddetten duyduğu endişeyi dile getiren Guterres, İsrail güvenlik güçlerinin hava saldırıları ve tank operasyonları dahil olmak üzere geniş çaplı operasyonlar başlattığını belirtti. “Geçtiğimiz ayda 40.000’den fazla Filistinli zorla yerinden edildi. Bu, Batı Şeria’da onlarca yıldır yaşanan en büyük yerinden edilme olayıdır. Yıkımlar, tahliyeler, yerleşim genişletmeleri ve yerleşimci şiddeti artarak devam ediyor,” dedi.
Durumun acilen yatıştırılması ve yerleşim birimlerinin genişletilmesi gibi tek taraflı eylemlerin durdurulması çağrısında bulunan Guterres, İsrail’in işgalci güç olarak uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uyması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, Filistin Yönetimi’nin etkili bir yönetim sağlaması için desteklenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
İki Devletli Çözüm Tek Yol
BM Genel Sekreteri, iki devletli çözümün kalıcı barışa giden tek geçerli yol olmaya devam ettiğini yineledi. “Kalıcı barışa giden tek yol, iki devletin – İsrail ve Filistin – başkentleri Kudüs olmak üzere, uluslararası hukuk ve ilgili BM kararları doğrultusunda barış ve güvenlik içinde yan yana yaşamasıdır,” dedi.
Bu haber, Birleşmiş Milletler Haberleri’nden alınmıştır. (Tweet URL)
