BM Silahsızlanma İşleri Yüksek Temsilcisi Izumi Nakamitsu, Güvenlik Konseyi’ne yaptığı bilgilendirmede, Suriye’deki yeni yönetimin Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) ile işbirliği yapma ve uluslararası hukuka uyum sağlama yönündeki ilk adımlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Nakamitsu, Suriye’nin bu yönde attığı adımların umut verici olduğunu vurgulayarak, ülkenin kimyasal silah dosyasındaki çözülmemiş sorunların kapatılması için bu fırsatın değerlendirilmesinin önemine dikkat çekti.
“Korkunç Miras” ve Yeni İşbirliği Dönemi
BM Güvenlik Konseyi, 2013 yılında Guta’da bin 127 kişinin ölümüne yol açan kimyasal silah saldırısının ardından Suriye’nin kimyasal silah programının ortadan kaldırılması için 2118 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etmişti. Ancak, OPCW, Esad rejimi döneminde Suriye’nin kimyasal silah beyanlarının doğruluğu ve eksiksizliği konusunda ciddi endişeler taşıyordu. OPCW raporları, rejimin kimyasal silah programının tam kapsamını açıklamadığını ve Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’ne katıldıktan sonra bile kimyasal silah kullanmaya devam ettiğini ortaya koymuştu.
Nakamitsu, “Önceki Suriye yönetiminin bıraktığı durum son derece endişe verici” ifadelerini kullandı. Ancak, Suriye’nin yeni yönetiminin bu konuda “sayfayı çevirme” isteği içinde olduğuna dair işaretler bulunduğunu belirtti. OPCW Genel Direktörü’nün Şam ziyaretinde Suriyeli yetkililerden kimyasal silah programının tasfiyesi konusunda taahhüt aldığı, hükümet içinde bu konuyla ilgili bir odak noktası atandığı ve OPCW ile 9 maddelik bir eylem planının uygulanması için görüşmeler yapıldığı bildirildi. Ayrıca, OPCW teknik ekibinin saha denetimleri için Şam’a konuşlandırılması bekleniyor.
Zorluklar ve Uluslararası Destek Çağrısı
Nakamitsu, bu olumlu gelişmelere rağmen, Suriye’nin insani, güvenlik ve toparlanma alanlarında önemli zorluklarla karşı karşıya olduğunu ve önlerindeki yolun “zorlu” olacağını vurguladı. Suriye Geçici Yönetim güçleri ile eski rejime sadık unsurlar arasında kıyı bölgelerinde yaşanan çatışmaların bu endişeleri desteklediğine dikkat çekti. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen de sahadaki durumun “hassas” olduğunu belirterek, itidal çağrısı yaptı.
Nakamitsu, Suriye’nin kimyasal silahlardan tamamen arındırılması için uluslararası toplumdan “güçlü destek ve ek kaynaklara” ihtiyaç duyulacağını vurgulayarak, Güvenlik Konseyi üyelerini bu çabalara destek vermeye çağırdı. Suriye’deki kimyasal silahların ortadan kaldırılmasının sadece ulusal değil, bölgesel ve küresel güvenlik meselesi olduğunu belirten Nakamitsu, BM’nin bu konuda gereken desteği sağlamaya hazır olduğunu ifade etti.
